پروتز مصنوعی زانو یکی از پیشرفته‌ترین و مؤثرترین ابزار های پزشکی برای افرادی است که از دردهای مزمن زانو، ساییدگی شدید مفصل یا آسیب‌های جدی زانو رنج می‌برند. این فناوری، به‌خصوص در افراد میانسال و سالمند که دچار آرتروز پیشرفته یا آسیب‌های غضروفی شده‌اند، تحولی بزرگ ایجاد کرده است. در این مقاله به بررسی کامل پروتز زانو، انواع آن، مزایا و معایب، روند جراحی و مراقبتهای بعد از آن می‌پردازیم تا دیدی کامل و علمی به این موضوع داشته باشید.
پروتز مصنوعی زانو چیست؟
پروتز مصنوعی زانو، یک مفصل جایگزین است که معمولاً از ترکیبی از فلز، سرامیک و پلاستیک‌های مخصوص ساخته می‌شود. این پروتزها جایگزین قسمت‌های آسیب‌دیده مفصل زانو می‌شوند و عملکرد طبیعی زانو را تا حد زیادی بازمی‌گردانند. جراحی تعویض زانو معمولاً زمانی انجام می‌شود که درمان‌های غیرجراحی دیگر مثل دارو، فیزیوتراپی یا تزریق مفصلی، نتیجه‌بخش نباشند.
بیشتر بخوانید : ارتباط پوکی استخوان و تعویض مفصل زانو
برای اطلاعات بیشتر ویدیو مقابل راکه دکتر علیرضا میرزاصادقی جراح و متخصص ارتوپدی درباره ی نحوه افزایش طول عمر پروتز زانو صحبت کرده اند مشاهده کنید.
در ادامه راه های ارتباطی با بهترین جراح زانو در تهران را قرار دادیم:
چگونه میتوان عمر یک پروتز را بعد از جراحی تعویض مفصل زانو طولانی کرد؟
دلایل نیاز به پروتز زانو
دلایل متعددی وجود دارد که ممکن است فردی را به سمت جراحی تعویض زانو سوق دهد، از جمله:
- آرتروز پیشرفته (استئوآرتریت): یکی از شایع‌ترین دلایل فرسایش مفصل زانو.
- روماتیسم مفصلی: بیماری التهابی که باعث تخریب مفصل زانو می‌شود.
- آسیب‌های ورزشی یا تصادفات: که منجر به شکستگی یا ساییدگی زانو می‌شوند.
- نکروز آواسکولار: کاهش خون‌رسانی به استخوان‌ها و ایجاد ناهنجاری در مفصل.
انواع پروتز مصنوعی زانو
پروتزها بسته به نیاز بیمار و میزان تخریب مفصل، انواع مختلفی دارند:
- پروتز کامل زانو (TKR): در این نوع، کل مفصل زانو با پروتز جایگزین می‌شود.
- پروتز جزئی زانو (UKR): فقط بخشی از مفصل تعویض می‌شود، مناسب افرادی است که فقط بخشی از زانو آسیب‌دیده.
- پروتز زانو با محور ثابت یا متحرک: بسته به سطح تحرک موردنیاز انتخاب می‌شود.
- پروتز سفارشی: با استفاده از تصویربرداری سه‌بعدی، برای آناتومی خاص هر بیمار طراحی می‌شود.
روند جراحی تعویض زانو
جراحی تعویض مفصل زانو معمولاً بین ۱ تا ۲ ساعت طول می‌کشد و شامل مراحل زیر است:
- بی‌حسی موضعی یا بیهوشی کامل
- برش روی مفصل زانو و برداشتن قسمت‌های آسیب‌دیده استخوان و غضروف
- نصب پروتز مصنوعی با استفاده از سیمان استخوانی یا بدون آن
- بستن برش و انتقال بیمار به بخش ریکاوری
معمولاً بیمار ۳ تا ۵ روز در بیمارستان بستری می‌ماند و سپس مراحل توانبخشی آغاز می‌شود.
مزایای پروتز مصنوعی زانو
نصب پروتز زانو می‌تواند زندگی فرد را به‌طور چشمگیری تغییر دهد. برخی از مهم‌ترین مزایای آن عبارتند از:
- کاهش یا حذف کامل درد زانو
- بهبود دامنه حرکتی مفصل
- افزایش توانایی در انجام فعالیت‌های روزانه
- بهبود کیفیت زندگی و روحیه فرد
طول عمر پروتز مفصل زانو
پروتزهای مدرن زانو به‌گونه‌ای طراحی شده‌اند که بین ۱۵ تا ۲۰ سال یا حتی بیشتر عمر کنند. عواملی که در طول عمر پروتز مؤثرند:
- وزن بدن: اضافه وزن باعث فشار بیشتر به مفصل می‌شود.
- سطح فعالیت: فعالیت‌های شدید ورزشی یا فیزیکی ممکن است عمر پروتز را کاهش دهند.
- تکنیک جراحی و کیفیت پروتز
- مراقبتهای بعد از تعویض مفصل زانو و فیزیوتراپی منظم
جدیدترین تکنولوژی‌ها در پروتز زانو
پیشرفت علم پزشکی باعث به وجود آمدن نسل‌های جدیدی از پروتزهای زانو شده است، از جمله:
- پروتزهای هوشمند: دارای حسگرهایی برای پایش فشار و حرکت مفصل
- پروتزهای سه‌بعدی سفارشی: طراحی‌شده بر اساس اسکن بدن بیمار
- پروتزهای با پوشش ضدباکتری: برای کاهش احتمال عفونت
چه کسانی کاندید مناسبی برای استفاده از پروتز زانو هستند؟
بهترین جراح تعویض مفصل زانو در سعادت آباد پس از ارزیابی وضعیت مفصل و علائم بیمار، تصمیم به جراحی می‌گیرد. کاندیدهای مناسب معمولاً:
- بالای ۵۵ سال هستند
- دچار درد مزمن و شدید زانو شده‌اند
- حرکت مفصل‌شان محدود شده
- روش‌های دیگر درمانی را امتحان کرده‌اند بدون نتیجه
نتیجه‌گیری
پروتز مصنوعی زانو می‌تواند تحولی بزرگ در زندگی افرادی باشد که سال‌ها با درد و محدودیت حرکتی دست‌وپنجه نرم کرده‌اند. این جراحی با وجود اینکه نیازمند مراقبتهای خاص است، اما در بیشتر موارد نتایجی بسیار رضایت‌بخش دارد. با انتخاب پزشک متخصص، رعایت توصیه‌های درمانی و فیزیوتراپی منظم، میتوان به راحتی به یک زندگی فعال و بدون درد بازگشت.