جراحی پای ضربدری برای کسانی انجام می‌شود که هر دو زانوی آن‌ها به یکدیگر نزدیک شده باشد و در عین حال قوزک‌ها نیز از یکدیگر فاصله گرفته باشند. پزشک جراح قبل از عمل، شدت و محل انحراف را به طور کامل بررسی می‌کند و با توجه به وضعیت آناتومیک و همچنین بدشکلی ایجاد شده بهترین تکنیک را برای انجام جراحی انتخاب می‌کند. اگر مایل هستید با نحوه جراحی پای ضربدری و هدف از انجام آن آشنایی یابید تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.
جراحی پای ضربدری چیست؟
زانوها مفاصل پیچیده‌ای هستند که در تعامل و تحرک انسان‌ها نقش بسیار مهمی دارند. زمانی که زانو چه در اثر آسیب و یا از بدو تولد از تراز طبیعی خود خارج گردد، می‌تواند درد و محدودیت‌هایی را برایتان ایجاد کند و تاثیرات منفی قابل توجهی را بر کیفیت زندگی شما داشته باشد. جراحی زانوی ضربدری می‌تواند به تنظیم تراز پاها کمک کند و از تحلیل رفتن مفاصل زانو جلوگیری نماید. این جراحی راه را برای داشتن یک زندگی فعال‌تر، بهتر و به دور از هر گونه ناراحتی برای تمامی بیماران مبتلا به این اختلال هموار خواهد کرد.
هدف از جراحی پای ضربدری
زانوی ضربدری به عنوان یک مشکل شایع ارتوپدی به شمار می‌رود که می‌تواند نحوه ایستادن و فرم پاهای افراد را تحت تاثیر قرار بدهد. در صورتی که شدت این اختلال زیاد باشد ممکن است افراد با مشکل تعادل مواجه شوند. این اختلال در درازمدت منجر به محدودیت‌های حرکتی و ساییدگی مفاصل شده و می‌تواند درد بسیار زیادی را برای شما ایجاد کند. جراحی پای ضربدری به عنوان یک روش اصلاحی کاملاً پیشرفته محسوب می‌شود که علاوه بر پیشگیری از بروز آرتروز زانو، به بهبود توانایی حرکتی و فرم ظاهری پاها نیز کمک شایانی خواهد کرد. معمولاً این جراحی با استفاده از تکنیک‌های کم‌تهاجمی و نوین به بازگرداندن زاویه طبیعی زانوها و همچنین افزایش کیفیت زندگی بیماران مبتلا به این اختلال کمک می‌کند. بهترین جراح زانو طی این عمل با جابجایی استخوان‌ها و در نهایت ثابت کردن آن‌ها در محل مناسب، نسبت به درمان پاهای ضربدری اقدام می‌کند.
جراحی پای ضربدری چه زمانی انجام می‌شود؟
ناهنجاری زانوی ضربدری زمانی به جراحی احتیاج دارد که شدت آن زیاد باشد و سبب درد و محدودیت‌های حرکتی شود. با انجام این عمل الگوی راه رفتن شما اصلاح شده و دیگر برای انجام دادن فعالیت‌های روزانه خود با درد مواجه نخواهید شد. به طور کلی ماهیت انجام این عمل به گونه‌ای نیست که در درازمدت محدودیت‌های حرکتی قابل توجهی را برایتان ایجاد نماید، اما عوارض احتمالی آن همچون خشکی مفاصل زانو می‌تواند منجر به کاهش دامنه حرکتی پاها شود. بنابراین اگر چه این امکان وجود دارد که شخص جراحی شده نسبت به افراد سالم در پاهای خود دامنه حرکتی کمتری را داشته باشد، اما قطعاً وضعیت او نسبت به دوره پیش از عمل بسیار بهتر است. اگر با این عارضه مواجه هستید و قصد انجام این جراحی را دارید باید یک پزشک مورد اطمینان را انتخاب نمایید.
انواع جراحی پای ضربدری
به طور کلی جراحی زانوی ضربدری با سه روش انجام می‌گردد که پزشک با توجه به علت و شدت بیماری و همچنین سن بیمار بهترین روش را برای عمل انتخاب می‌کند. روش‌های جراحی پاهای ضربدری شامل موارد زیر می‌گردد.
جراحی رشد هدایت‌شونده
معمولا پزشکان از این روش بر روی کودکانی که در حال رشد هستند استفاده می‌کنند. این جراحی سبب کند شدن رشد استخوان‌ها در اطراف زانو خواهد شد. طی این جراحی پزشک صفحه‌ای فلزی را درون زانو قرار می‌دهد تا به هدایت رشد صحیح استخوان‌ها کمک کند. پس از رشد صحیح استخوان‌ها این صفحه فلزی برداشته می‌شود.
جراحی استئوتومی
در این روش پزشک استخوان‌هایی را که به طور صحیح رشد نیافته‌اند، را می‌بُرد و بعد از ترمیم در وضعیت مناسب خود قرار می‌دهد. در این عمل بیشترین میزان تمرکز روی حفظ بافت‌های اطراف زانو، رباط‌ها و استخوان‌ها همچون استخوان ساق پا، ران و کشکک زانو خواهد بود.
جراحی تعویض کامل مفصل زانو
در روش تعویض مفصل زانو پزشک پروتزهای مصنوعی را جایگزین کل رباط‌ها و استخوان‌های شما خواهد کرد. بیماران در این روش جهت بهبودی و حرکت مجدد زانوها به زمان زیادی احتیاج دارند.
بیشتر بخوانید : راه رفتن بعد تعویض مفصل زانو
مراحل جراحی پای ضربدری
جراحی پای ضربدری تحت بیهوشی عمومی انجام می‌گردد. نحوه انجام این جراحی بدین صورت است که پزشک ابتدا برشی را روی استخوان ران ایجاد می‌کند. این برش با استفاده از یک اره نوسانی ایجاد می‌گردد و بخشی از آن که پیش از جراحی توسط پزشک و به کمک معاینات مشخص شده، برداشته خواهد شد. در مرحله بعد با نزدیک نمودن بخش انتهایی بریده شده استخوان‌ها، شکاف بیشتری میان آن‌ها ایجاد می‌گردد و بدین طریق تراز استخوان‌ها تغییر می‌یابد. در شکاف ایجاد شده یک پیوند استخوان وارد می‌گردد تا استخوان‌ها بتوانند در تراز جدید جوش بخورند. استخوان‌ها به کمک پیچ‌ها و صفحات فلزی در موقعیت خود کاملاً محکم خواهند شد. پس از اتمام جراحی لازم است بیمار برای مدتی مشخص تحت مراقبت و درمان قرار بگیرد تا شکل زانوهای او کاملاً اصلاح شود.
فیلم واقعی جراحی اصلاح انحراف پای ضربدری
فیلم واقعی جراحی اصلاح انحراف پای ضربدری، نشان‌دهنده مراحل مختلف این عمل است که به اصلاح وضعیت زانو و بهبود عملکرد پای بیمار کمک می‌کند. در ادامه، می‌توانید فیلمی از این جراحی توسط دکتر علیرضا میرزاصادقی را مشاهده کنید.
اصلاح جراحی زانوی ضربدری توسط دکتر علیرضا میرزاصادقی
نکات مهم جراحی پای ضربدری
مهمترین نکاتی که پس از انجام این جراحی باید در نظر بگیرید توجه به مراقبت‌های بعد از عمل خواهد بود، زیرا نقش مهمی در تسریع روند بهبودی و دستیابی به نتایجی مطلوب دارد. به طور کلی دوره نقاهت این جراحی کوتاه است و با رعایت کردن نکات زیر پس از مدتی کوتاه می‌توانید به زندگی عادی خود بازگردید.
- نداشتن فعالیت و استراحت‌های طولانی مدت پس از عمل سبب ضعف بیشتر اندام‌های حرکتی شده و موجب کند شدن بهبودی شما می‌شود. از همین رو پزشکان به بیماران خود توصیه می‌کنند که یک روز بعد از عمل به کمک واکر و یا اعصاب و بدون وارد کردن هر گونه فشار به محل جراحی راه بروند.
- هنگامی که دراز کشیده‌اید عضلات پاهای خود را منقبض کرده و مچ پاها را حرکت دهید.
- تمامی داروهای تجویز شده توسط پزشک که شامل داروهای مسکن، آنتی بیوتیک و ضد انعقاد خون می‌شود را طبق دستورالعمل‌های جراح مصرف کنید.
- آشنایی با اصول صحیح خوابیدن اهمیت زیادی دارد تا هنگام خواب به ناحیه جراحی شده فشاری وارد نشود.
- از رسیدن رطوبت به محل جراحی در هنگام استحمام خودداری فرمایید.
- با مشورت پزشک خود رانندگی را آغاز نمایید، زیرا ممکن است خم و راست کردن زانوها برایتان مضر باشد.
- به منظور کاهش التهابات محل جراحی از کمپرس یخ استفاده کنید.
- محل جراحی را به طور کامل تمیز کرده و پانسمان را نیز تعویض نمایید.
- به طور منظم در جلسات فیزیوتراپی شرکت کنید.
- تا درمان کامل خود از زانوبند استفاده نمایید.
سوالات متداول جراحی زانوی ضربدری
درد، تورم، عدم ثبات زانو، سفتی زانو، صدا دادن زانو
عفونت استخوان، کمبود کلسیم و ویتامین D، آسیب به ساق پا، نرمی استخوان، التهاب یا آرتروز مفاصل، عوامل ژنتیکی، جوش خوردن نادرست شکستگی‌های اطراف ناحیه زانو، روماتیسم و غیره
معاینات فیزیکی، ام آر آی، سی تی اسکن
نتیجه گیری
جراحی پای ضربدری در صورت شدید بودن این عارضه ضرورت دارد. اگر شما نیز به این عارضه مبتلا هستید باید هرچه سریع‌تر تحت درمان قرار بگیرید تا پزشک با توجه به شرایط شما بهترین اقدامات درمانی را انجام دهد. از آنجایی که این عمل حساسیت بسیار بالایی دارد انتخاب یک پزشک حاذق و باتجربه اهمیت بسیار زیادی دارد. در وهله اول به طور کامل تحقیق کنید تا بتوانید یک پزشک مورد اعتماد را انتخاب نمایید. سپس با مراجعه به پزشک تمامی شرایط خود را بیان کنید تا در نهایت پزشک جهت درمان شما بهترین تصمیم را بگیرد.