آرتروسکوپی لگن یکی از روش‌های نوین و کم‌تهاجمی در علم پزشکی است که برای تشخیص و درمان مشکلات مفصل لگن استفاده می‌شود. در عصر کنونی که بیماران بیشتر به دنبال روش‌های جراحی با حداقل درد و زمان بهبودی کوتاه‌تر هستند، آرتروسکوپی لگن توانسته جایگاه ویژه‌ای در میان روش‌های درمانی مفاصل پیدا کند.
در ادامه این مقاله، با جزئیات بیشتری درباره آرتروسکوپی لگن، کاربردها، مراحل انجام، مراقبت‌های پس از جراحی و خطرات احتمالی آن آشنا خواهید شد. اگر به دنبال اطلاعاتی جامع و کاربردی درباره این نوع جراحی هستید، همراه ما باشید.
آرتروسکوپی لگن چیست؟
آرتروسکوپی لگن (Hip Arthroscopy) نوعی جراحی کم‌تهاجمی است که برای ارزیابی و درمان آسیب‌ها و ناهنجاری‌های درون مفصل لگن انجام می‌شود. در این روش، جراح با استفاده از ابزاری به نام آرتروسکوپ (لوله‌ای باریک و بلند که به دوربینی با وضوح بالا متصل است) وارد مفصل شده و تصاویر دقیقی از داخل لگن را بر روی مانیتور مشاهده می‌کند.
آرتروسکوپی از طریق ایجاد چند برش کوچک بر روی پوست انجام می‌شود و نسبت به روش‌های سنتی که با برش‌های بزرگ همراه هستند، آسیب کمتری به بافت‌ها وارد می‌کند. از این رو دوران نقاهت آن کوتاه‌تر و بازگشت بیمار به فعالیت‌های روزمره سریع‌تر خواهد بود.
شما می توانید برای اطلاعات بیشتر و مشاوره با دکتر علیرضا میرزاصادقی جراح و متخصص ارتوپد در تهران مشورت کنید.
در ادامه راه های ارتباطی با متخصص ارتوپدی در سعادت آباد را قرار دادیم:
بیشتر بخوانید : بهترین جراح آرتروسکوپی در تهران
چه کسانی کاندید مناسبی برای آرتروسکوپی لگن هستند؟
این نوع جراحی بیشتر برای بیماران جوان و میانسال که دچار درد مزمن در ناحیه لگن هستند و هنوز نیازی به تعویض مفصل ندارند، مناسب است. افرادی که به دلایل زیر دچار درد لگن شده‌اند، می‌توانند از مزایای آرتروسکوپی بهره‌مند شوند:
- آسیب‌های ورزشی به مفصل لگن
- پارگی غضروف اطراف حفره لگن
- برخورد یا اصطکاک غیرطبیعی بین سر استخوان ران و حفره لگن
- التهاب مفصل یا سینوویت
- آسیب‌های ناشی از سقوط یا تصادف
در مقابل، آرتروسکوپی برای بیمارانی که دچار آرتروز پیشرفته لگن هستند، مناسب نیست. زیرا در این دسته از بیماران، بافت غضروفی به شدت تخریب شده و نیاز به جراحی تعویض مفصل وجود دارد.
مشکلاتی که با آرتروسکوپی لگن قابل درمان هستند
یکی از مزایای آرتروسکوپی لگن، گستردگی موارد درمانی آن است. پزشک متخصص با استفاده از این روش می‌تواند برخی از آسیب‌های جدی مفصل را شناسایی و درمان نماید. از جمله:
- ترمیم حلقه غضروفی لگن (لبورم)
پارگی در این ناحیه معمولاً با درد و محدودیت حرکتی همراه است. - درمان خارهای استخوانی (استئوفیت‌ها)
این زوائد استخوانی باعث اصطکاک و آسیب به مفصل می‌شوند. - درمان سینوویت یا التهاب پوشش مفصل
التهاب مزمن می‌تواند موجب درد، ورم و سفتی مفصل شود. - درمان لق شدن غضروف یا شل‌شدگی اجزای مفصل
این عارضه باعث اختلال در حرکت مفصل و ایجاد درد می‌شود. - تشخیص علت‌های نامشخص درد لگن
در برخی موارد، درد مزمن لگن دلیل مشخصی ندارد و آرتروسکوپی می‌تواند به تشخیص آن کمک کند.
استفاده به‌موقع از آرتروسکوپی در این موارد، می‌تواند نیاز به جراحی‌های بزرگ‌تری مانند تعویض مفصل ران را به تعویق انداخته یا حتی منتفی کند.
آمادگی‌های پیش از آرتروسکوپی لگن
پیش از انجام آرتروسکوپی لگن، پزشک متخصص اقدامات خاصی را جهت ارزیابی وضعیت سلامت بیمار انجام می‌دهد:
- بررسی کامل سوابق پزشکی
- معاینه فیزیکی مفصل لگن
- انجام تصویربرداری (MRI، سی‌تی‌اسکن، رادیولوژی)
- بررسی داروهای مصرفی بیمار
- ارزیابی شرایط بیهوشی
همچنین به بیماران توصیه می‌شود در صورت ابتلا به بیماری‌های مزمن مانند دیابت، فشار خون بالا، یا اختلالات انعقادی، حتما موضوع را با پزشک در میان بگذارند.
مراحل انجام آرتروسکوپی لگن
- آرتروسکوپی لگن ممکن است با بیهوشی عمومی و یا بی‌حسی موضعی انجام شود. پس از ارزیابی‌های اولیه از وضعیت سلامت شما بهترین روش انتخاب می‌شود.
- پیش از شروع جراحی، پای بیمار به یک دستگاه خاص متصل می‌شود. این دستگاه می‌تواند کشش‌های لازم را جهت ایجاد زاویه‌ی مناسب در پا و لگن ایجاد نماید تا آرتروسکوپی با دقت بیشتری انجام شود.
- سپس محل قرار گرفتن استخوان، عصب‌ها و رگ‌های خونی روی پوست علامت گذاری می‌شود و محل برش‌ها مشخص می‌شود.
- در مرحله‌ی بعد چند برش کوچک روی پوست ایجاد می‌شود تا آرتروسکوپ و ابزار جراحی از طریق آن وارد شود. پیش از وارد کردن آرتروسکوپ، یک سوزن به سمت مفصل ران هدایت می‌شود و مایعی را به مفصل تزریق می‌نماید تا با ایجاد فشار، مفصل برای جراحی باز باشد و دسترسی جراح به آن ساده‌تر باشد.
- از مسیری که سوزن وارد شده است از یک سیم راهنما و سپس یک لوله جهت وارد شدن آرتروسکوپ استفاده می‌شود. با این روش میزان آسیب به بافت در حداقل ممکن قرار خواهد گرفت.
- با ورود آرتروسکوپ به داخل لگن، جراح می‌تواند تصاویری از مفاصل و بافت‌های ناحیه را مشاهده نماید و هرگونه مشکل را شناسایی کند.
- پس از شناسایی مشکل، ابزارهای جراحی از طریق سایر برش‌ها وارد می‌شود.
- در انتها پس از اینکه درمان‌های لازم انجام شد، ابزار جراحی و آرتروسکوپ خارج می‌شوند. برش‌ها بخیه و پانسمان می‌شوند.
پس از پایان جراحی بیمار به اتاق ریکاوری منتقل می‌شود. چند ساعت پس از جراحی می‌تواند با کمک یک همراه به منزل بازگردد.
مراقبت‌های پس از آرتروسکوپی لگن
- زمان خروج از بیمارستان به شما یک جفت عصا داده می‌شود تا از وارد شدن فشار بیش از حد به لگن خودداری شود.
- پس از ترخیص در برخی موارد ممکن است به شما توصیه شود تحت درمان فیزیوتراپی قرار داشته باشید تا تحرک و قدرت لگن پس از جراحی آرتروسکوپی را به تدریج بازیابی نمائيد.
- جهت کاهش درد می‌توانید از داروهای مسکن استفاده نمائید. در صورتی که میزان درد شدید شد و یا داروهای مسکن قادر با التیام شدت درد نبود باید با پزشک خود تماس بگیرید.
- با توجه به میزان پیشرفت شما در تمرینات ورزشی و کششی که فیزیوتراپ آموزش داده است، می‌توانید به تدریج استفاده از عصا را متوقف نمائید. کنار گذاشتن عصا و انداختن وزن کامل بدن روی لگن تنها با اجازه‌ی پزشک انجام پذیر خواهد بود.
- به اکثر بیماران توصیه می‌شود تمرینات فیزیوتراپی را برای حداقل 6 هفته ادامه دهند.
- پس از معاینات اولیه و با توجه به نتایج درمان، پزشک به شما اعلام می‌کند که تا چه زمانی باید استراحت داشته باشید. در اغلب موارد پس از 3 الی 6 ماه میزان درد کاهش می‌یابد.
- پس از جراحی ممکن است حرکت مایع را در مفصل خود حس کنید، این مورد طبیعی بوده و مایع پس از مدتی توسط بدن جذب می‌شود.
عوارض احتمالی آرتروسکوپی لگن
هرچند آرتروسکوپی نسبت به سایر روش‌های جراحی عوارض کمتری دارد، اما همچنان ممکن است مشکلاتی ایجاد شود. از جمله:
- آسیب به اعصاب، عضلات یا رگ‌ها
در حین جراحی، به‌ویژه در مواردی که تشخیص دقیق نباشد. - عفونت
اگرچه نادر است، اما ممکن است در محل برش یا در مفصل ایجاد شود. - لخته خون (ترومبوز وریدی)
بی‌تحرکی پس از جراحی ممکن است خطر لخته شدن خون را افزایش دهد. - خشکی مفصل یا کاهش دامنه حرکتی
معمولاً در صورت عدم انجام فیزیوتراپی مناسب رخ می‌دهد. - احساس مایع در مفصل پس از جراحی
این مایع معمولاً توسط بدن جذب می‌شود و جای نگرانی ندارد.
مزایای آرتروسکوپی لگن نسبت به جراحی‌های باز
- برش‌های کوچک‌تر و آسیب کمتر به بافت‌ها
- کاهش درد پس از عمل
- کاهش خطر عفونت
- دوره نقاهت کوتاه‌تر
- بازگشت سریع‌تر به فعالیت‌های روزمره
- امکان بررسی دقیق مفصل و درمان همزمان چند مشکل
نتیجه‌گیری
آرتروسکوپی لگن یکی از روش‌های مؤثر و نوین برای درمان مشکلات مختلف مفصل لگن است که با دقت بالا و کمترین آسیب به بافت‌ها انجام می‌شود. این جراحی، به ویژه برای بیماران جوانی که از درد مزمن لگن رنج می‌برند و هنوز نیازی به تعویض مفصل ندارند، گزینه‌ای ارزشمند و قابل‌اعتماد به شمار می‌رود.
با رعایت توصیه‌های پزشکی قبل و بعد از عمل، پیگیری منظم، و همکاری با تیم درمانی، می‌توان به نتایج بسیار رضایت‌بخشی از این جراحی دست یافت. در نهایت، آرتروسکوپی لگن پلی است میان درمان مؤثر و حفظ کیفیت زندگی بدون نیاز به جراحی‌های بزرگ‌تر و پرهزینه‌تر.