جراحی ستون فقرات یکی از جراحی های بسیار حساس است که باید حتما توسط جراح متخصص و با تجربه انجام شود تا عوارض آن به حداقل کاهش پیدا کند. جراحی ستون فقرات یک روش درمانی است که به عنوان آخرین گزینه و برای موارد خاص مشکلات ستون فقرات در نظر گرفته می‌شود. این جراحی‌ها برای رفع مشکلاتی همچون فشار بر عصب‌ها، تراکم دیسک، شکستگی‌ها، استئوپروز و یا انحراف‌های ستون فقرات انجام می‌شوند. در زیر توضیحات کاملی در مورد عمل جراحی‌های ستون فقرات آورده شده است:
جراحی ستون فقرات چیست؟
جراحی ستون فقرات (به انگلیسی Spine surgery) بر روی مهره های ستون فقرات (که از سر خارجی سر و شانه تا نوک کمر و کمربند لگنی امتداد می‌یابد، انجام می‌شود.) این جراحی‌ها به منظور تشخیص، درمان و بهبود مشکلات و اختلالات مرتبط با ستون فقرات صورت می‌گیرند.
بیشتر بخوانید : بهترین دکتر ارتوپد در تهران
عمل ستون فقرات چه بیماری‌هایی را درمان می‌کند؟
از این جراحی برای درمان انواع بیماری های کمر و ناحیه گردن استفاده می‌شود. جراح ارتوپد در مواردی که اطمینان دارد، بیماری از دیگر روش های غیر جراحی درمان نمی‌شود، جراحی ستون فقرات را تجویز می‌کند. در صورت عدم بهبودی بیماری با دیگر روشهای غیرجراحی، آخرین روش انتخابی، جراحی ستون فقرات است. در ادامه به برخی از این بیماری ها که با این تکنیک درمان می‌شوند، اشاره خواهیم داشت.
- تنگی کانال نخاعی گردن
- تنگی کانال نخاعی کمر
- برآمدگی دیسک یا دیسک برآمده
- بیماری فتق دیسک گردن و کمر
- دژنراتیو دیسک
- لغزش مهره ها
- آسیب نخاعی
- کیست سینوویال (کیست کمر)
- بیماری اسکولیوزیس
- ناتوانی در حرکت
انواع روشهای جراحی ستون فقرات
عمل ستون فقرات در انواع مختلف برای درمان مشکلات مربوط به استخوان ها، غضروف ها، نخاع و اعصاب انجام می‌شود. در زیر به برخی از انواع رایج جراحی ستون فقرات را بیان می‌کنیم.
- جراحی لامینکتومی (Laminectomy): در این روش جراحی، بخشی از لامینا (قسمتی از استخوان ستون فقرات) برای تخلیه فضای نخاعی و کاهش فشار بر روی نخاع و عصب‌های ستون فقرات برداشته می‌شود. این جراحی برای درمان تنگی فضای نخاعی یا کمردرد شدید به علت فشار بر روی نخاع انجام می‌شود.
- جراحی دیسککتومی (Discectomy): در این جراحی، بخشی از دیسک بین استخوان های ستون فقرات برداشته می‌شود. این عمل جهت برداشتن تراوش دیسک و کاهش فشار بر روی عصب‌ها و نخاع انجام می‌شود.
- جراحی لامینکتومی: در این روش درمانی بخش از قوس لامینا که نخاع را می‌پوشاند، برای کاهش فشار بر روی عصب های نخاعی برداشته می‌شود و تفاوت آن با لامینکتومی در کمتر برداشتن استخوان لامینا است. ولی هر دو روش جراحی برای کاهش فشار بر روی عصب و درمان درد است.
- فورامینوتومی: برخی اعصاب از سوراخ های کوچکی که بر روی ستون فقرات قراردارند خارج می‌شوند. ممکن است این سوراخ ها به مرور در برخی افراد کوچکتر شوند و این امر باعث بروز فشار و ایجاد درد بر روی اعصاب شود، در این روش جراحی ستون فقرات عواملی که باعث تنگ شدن سوراخ می‌شود را برداشته و باعث کاهش فشار بر روی اعصاب می‌شوند.
- عمل تعویض دیسک: برخی افراد با مشکل درد در ناحیه کمر و گردن به دلیل تخریب دیسک و فشردگی طناب نخاعی مواجه هستند در این موارد دیسک آسیب دیده با دیسک مصنوعی توسط عمل جراحی جایگزین شده و باعث کاهش درد و بهبود حرکت می‌شود. معمولا این روش درمانی برای افراد جوان به جای جوش دادن مهره ها توصیه می‌شود.
- جوش دادن مهره ها: این روش جراحی ستون فقرات برای افرادی تجویز می‌شود که دارای شکستگی در ستون فقرات و یا فشردگی اعصاب و طناب نخاعی شدید داشته باشند و در برخی موارد افرادی که مبتلا به سرطان ستون فقرات هستند، این درمان توصیه می‌شود. روش انجام جوش دادن مهره ها به این شکل است که ستون فقرات با پیچ و میله های مخصوص به یکدیگر متصل می‌شوند.
- جراحی ستو فقرات با لیزر: از لیزر برای برداشتن بافت های نرم نخاعی که بر روی اعصاب فشار وارد می‌کنند و باعث درد می‌شوند، استفاده می‌گردد.
عوارض عمل ستون فقرات
گاهاً افراد در زمان عمل ستون فقرات و یا بعد از عمل دچار برخی عوارض می‌گردند که برخی از عوارض جراحی ستون فقرات را بیان می‌کنیم.
- خونریزی و عفونت : ناحیه جراحی به دلیل آلودگی محیط و یا عدم رعایت بهداشت توسط بیمار ممکن است دچار عفونت شود؛ که قابل درمان و بهبود است و در صورت مراجعه به بهترین پزشک و متخصص می‌توان به مقدار زیادی میزان خطر را کاهش داد.
- ایجاد لخته خونی: از دیگر عوارض جراحی ستون فقرات ایجاد لخته خونی در سیاهرگ و احساس درد و تورم در ناحیه پا است. این مورد نیاز به رسیدگی فوری توسط پزشک دارد.
- پارگی دورال: دروال به کیسه هایی گفته می‌شود که طناب نخاعی و اعصاب ستون فقرات را احاطه کرده و ضد آب هستند ممکن است در حین عمل کیسه های دورال پاره شود. این امر باعث نشت مایع نخاعی می‌شود.
- آسیب به اعصاب نخاع: از دیگر عوارض جراحی نخاع بروز بی حسی و یا ضعف حرکتی به دلیل آسیب به اعصاب است که بسیار به ندرت برای افراد اتفاق می‌افتد.
عمل ستون فقرات را بسیار جدی بگیرید زیرا اگر به درستی انجام نشود، می‌تواند برای همیشه عملکرد حرکتی فرد را از بین ببرد. برای اینکه بدانید این عمل واقعا برای درمان مشکل شما مناسب است یا خیر حتما از بهترین جراح در این زمینه مشاوره بگیرید.
سوالات متداول جراحی ستون فقرات
بله، جراحی ستون فقرات در زمان انجام عمل به دلیل استفاده از داروی بیهوشی و یا بی حسی موضعی بدون درد است ولی بعد از عمل با کاهش بی حسی احتمال درد وجود دارد . با تجویز داروی مسکن و برخی ابزار کمک پزشکی مانند کمربند و … درد کاهش پیدا می‌کند.
زمان بهبودی پس از جراحی ستون فقرات بستگی به نوع و جزئیات عمل و شرایط هر فرد دارد. عواملی مانند سن، سلامت عمومی، نوع مشکل ستون فقرات و روش جراحی ممکن است زمان بهبودی را تحت تأثیر قرار دهند. به طور کلی، بهبودی کامل ممکن است چند هفته یا ماه‌ها طول بکشد.
بله، در بیشتر موارد، پس از جراحی ستون فقرات، پزشک توصیه می‌کند به فیزیوتراپی بروید. فیزیوتراپی کمک می‌کند عضلات مربوطه را تقویت کرده و عملکرد بهتری بدست آورید. فیزیوتراپی شامل تمرینات قدرتی، تمرینات انعطاف‌پذیری، ماساژ و تکنیک‌های دیگر می‌باشد.