آرتروسکوپی شانه یک روش جراحی است که توسط متخصص ارتوپد به منظور تشخیص و درمان مشکلات مفصل شانه انجام می‌شود. این روش به جراح ارتوپد این امکان را می‌دهد که به صورت دقیق‌تر مشکلات شانه را بررسی کند و درمان مناسبی برای آن‌ها ارائه دهد. حین انجام آرتروسکوپی، جراح ارتوپد یک دوربین کوچک به نام آرتروسکوپ را وارد مفصل شانه می‌کند تا بتواند وسایل جراحی را کنترل کند.
توصیه به انجام آرتروسکوپی اغلب در صورت وجود درد شدید در ناحیه شانه و عدم تاثیر بخشی درمان‌های غیرجراحی مثل فیزیوتراپی یا تزریق داروهای ضد التهاب است. در این موارد، آرتروسکوپی می‌تواند راه حلی مناسب برای تشخیص و درمان مشکلات شانه باشد. در ادامه این روش را به شکل کامل بررسی خواهیم کرد.
آرتروسکوپی شانه چیست؟
آرتروسکوپی شانه (Shoulder arthroscopy) یک روش کم تهاجمی برای جراحی مفصل شانه است. این روش به جراحان ارتوپد این امکان را می‌دهد که مشکلات مختلف شانه را تشخیص دهند و درمان کنند. آرتروسکوپ یک دوربین جراحی کوچک با فیبر نوری است که به پزشک این امکان را می‌دهد که به دقت اقدام به اجرای جراحی‌های لازم کند.
به طور کلی، آرتروسکوپی به عنوان یک جایگزین مناسب برای جراحی‌های سنتی و باز شانه در نظر گرفته می‌شود. این روش برش‌های کوچک‌تر، بازتر و زمان بهبودی کوتاه‌تری دارد.
چه بیماری‌هایی با آرتروسکوپی شانه درمان می‌شوند؟
از جمله بیماری‌هایی که به این روش درمان می‌شوند، می توانیم به این موارد اشاره کنیم:
- آسیب تاندون دو سر بازو و روتاتور کاف،
- گیرافتادگی شانه،
- پارگی لابروم،
- شانه یخ‌زده،
- آرتریت
هرچند که آرتروسکوپی شانه ممکن است برای ترمیم شکستگی‌های کوچک‌تر مانند شکستگی‌های توبروزیتی و شکستگی‌های گلنوئید قدامی هم مورد استفاده قرار گیرد.
در ۱۰ حالت ، بیمار می‌تواند با انجام عمل آرتروسکوپی مشکل خود را رفع کند:
- آسیب به مفصل آکرومیوکلاویکولار (مفصل AC) وارد شده باشد؛ در این حالت ممکن است نیاز به تثبیت یا بازسازی رباط هم وجود داشته باشد.
- پارگی لابروم شانه یا بی‌ثباتی شانه؛ این حالت ممکن است وضعیت به پارگی لابروم یا کپسول مفصلی شل (لکسی کپسولی) منجر شود.
- آسسیب‌های غضروف مفصلی؛ در این حالت در صورت لزوم، از تکنیک‌های بازسازی غضروف مفصلی استفاده می‌شود.
- شانه یخ زده؛ وضعیتی با منشا ناشناخته که در آن بیمار دچار سینوویت و متعاقب آن انقباض کپسول مفصل شانه می‌شود. در نتیجه این بیماری، فرد دامنه حرکتی بسیار محدودی پیدا خواهد کرد. در این حالت برای بازگرداندن تحرک، جراح ارتوپد برش‌های کوچکی در بافت ایجاد می‌کند تا انقباضات را آزاد کند.
- آرتریت شانه؛ در این حالت بهتر است، مفصل یا غضروفی که مشکل دارد را حذف کرد. اگر درد شانه به‌مرور زمان بیشتر شد، جایگزینی شانه ممکن است تنها گزینه درمان از طریق جراحی باشد.
- شرایط روتاتور کاف که شامل تاندونیت و پارگی روتاتور کاف می‌شود؛ تاندونیت و برخی پارگی‌های جزئی (بسته به عمق) اغلب می‌توانند با روش آرتروسکوپی با دبریدمان یا حتی ترمیم تاندون درمان شوند.
- گیرافتادگی شانه؛ وضعیتی که در آن تاندون روتاتور کاف ملتهب یا ساییده می‌شود. اگر فضای ساب آکرومیال باریک (فاصله بین آکرومیون و مفصل گلنوهومرال زیر آن) به تاندون آسیب برساند، آکرومیون ممکن است به روش آرتروسکوپی نازک شود تا فضای بیشتری را ایجاد کند. به تشخیص پزشک متخصص، ممکن است به بورسکتومی هم نیاز داشته باشید.
- رسوب کلسیم در روتاتور کاف؛ بروز این حالت می‌تواند باعث درد و سفتی شود. در این حالت برداشتن رسوب می‌تواند تسکین‌دهنده باشد.
- بیماری تاندون عضله دوسر؛ ابتلا به این بیماری باعث درد بسیاری می‌شود و میتوان برای درمانش از تنوتومی آرتروسکوپی و صاف کردن سطوح ناهموار و برداشتن بافت شل استفاده کرد.
- عفونت‌های شانه؛ ممکن است بیماری‌هایی همچون عفونت شانه از طریق آرتروسکوپی شانه درمان شوند.
مزیت های آرتروسکوپی شانه
از مزیت‌های آرتروسکوپی برای شانه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- جراحی آرتروسکوپی درد کمتر دارد.
- این روش به طور کامل بی‌خطر و قابل اعتماد است.
- این جراحی به صورت سرپایی اجرا می‌شود و نیازی به بستری شدن بعد از عمل ندارد.
- دوره نقاهت بسیار کوتاه بوده و با تشخیص مناسب از سوی متخصص ارتوپد، بیمار می‌تواند در دو هفته پس از جراحی به محل کار بازگردد.
مراحل عمل آرتروسکوپی شانه
آرتروسکوپی شانه اغلب به شیوه نیمه نشسته و لترال (به پهلو دراز کشیده) انجام می‌شود که هر یک از این روش‌ها مزایا و معایب خاص خود را دارند و هر پزشک ممکن است به یکی از این روش‌ها تخصص داشته باشد.
یک روش رایج شامل تزریق مایع به داخل شانه است تا مفصل باد شود و ساختارهای شانه از طریق آرتروسکوپ دیده شوند. سپس جراح یک سوراخ کوچک برای آرتروسکوپ ایجاد می‌کند و از طریق آن، مایع حفظ می‌شود. در نتیجه تصاویر روی صفحه نمایش نشان داده می‌شوند. این تصاویر علاوه بر اینکه وضعیت را نشان می‌دهند، به جراح کمک می‌کنند تا بهترین روش درمانی را انتخاب کند.
نحوه خوابیدن بعد از آرتروسکوپی شانه
رعایت نکات زیر برای خوابیدن پس از عمل شانه آرتروسکوپی بسیار حائز اهمیت است:
- مخالف شانه ای که عمل شده، بخوابید.
- دراز بکشید و به کمر بخوابید،
- تعدادی بالش به پشت خود اضافه کنید.
- از تماس مستقیم با شانه آسیب دیده خود پرهیز کنید.
- بر روی شانه سالم خود بخوابید.
- بازوی آسیب دیده خود را در یک آویز دست (اسلینگ) نگه دارید.
عوارض آرتروسکوپی شانه
در شرایط خاص مانند جراحی برای ترمیم پارگی لابروم که اغلب برای افزایش ثبات شانه انجام می‌شود، بسیاری از افراد به طور کامل بهبود می‌یابند و شانه آن‌ها ثابت می‌ماند. اما برخی از افراد ممکن است پس از آرتروسکوپی همچنان با عدم ثبات شانه مواجه باشند. استفاده از آرتروسکوپی شانه برای درمان روتاتور کاف یا تاندونیت معمولاً درد را کاهش می‌دهد، اما ممکن است بهبودی کامل حاصل نشود.
سوالات متداول آرتروسکوپی شانه
نوع بیهوشی برای جراحی شانه، بسته به شرایط پزشکی بیمار، ممکن است عمومی یا ناحیه‌ای باشد.
هزینه عمل آرتروسکوپی شانه متاثر از عوامل مختلفی از جمله هزینه پزشک، هزینه بیمارستان و هزینه مراقبت است. بخشی از هزینه‌ها توسط بیمه پرداخت می‌شود و می‌توانید اطلاعات دقیق‌تری از پزشک خود دریافت کنید.
بله، پس از جراحی آرتروسکوپی، ممکن است نیاز به جلسات فیزیوتراپی داشته باشید. یک متخصص فیزیوتراپی شما را معاینه کرده و برنامه تمرینی مناسب برای شما تدوین خواهد کرد.
آرتروسکوپی همواره می‌تواند به طور قابل توجهی در تشخیص بیماری‌ها و مشکلات مفاصل کمک کند. معمولا، نتیجه درمان با آرتروسکوپی به نوع بیماری و مشکلات مفصل بستگی دارد. برای انجام فعالیت‌های ورزشی سنگین، نیاز به بازسازی مفاصل بعد از جراحی آرتروسکوپی است. انجام فعالیت‌های جسمانی سنگین پس از جراحی، نیازمند مدت زمان بیشتری برای بازیابی است تا بتوان نتیجه مطلوب از جراحی آرتروسکوپی را مشاهده کرد.